tayutay

Tayutay (Figures of Speech)

Simili o Pagtutulad – di tiyak na paghahambing

ng dalawang magkaibang bagay. Ginagamitan ito

ng mga salitang: tulad ng, paris ng, kawangis ng,

tila, sing-, sim-, magkasing-, magkasim-, at iba

pa. Ito ay tinatawag na Simile sa Ingles.

Halimbawa :

1. Tila yelo sa lamig ang kamay na nenenerbyos

na mang-aawit.

2. Si Menandro’y lobong nagugutom ang

kahalintulad.

3. Ang kanyang kagandahan ay mistulang bituing

nagninigning.

4. Ang mga tumakas ay ikinulong na parang mga

sardines sa piitan.

5. Si maria na animo’y bagong pitas na rosas ay

hindi napa-ibig ng mayamang dayuhan.

6. Gaya ng maamong tupa si Jun kapag

nakagalitan.

Metapora o Pagwawangis – tiyak na

paghahambing ngunit hindi na ginagamitan ng

pangatnig.Nagpapahayag ito ng paghahambing

na nakalapat sa mga pangalan, gawain, tawag o

katangian ng bagay na inihahambing. Ito ay

tinatawag na METAPHOR sa Ingles.

Halimbawa:

1. Siya’y langit na di kayang abutin nino man.

2. Ang kanyang mga kamay ay yelong dumampi

sa aking pisngi.

3. Matigas na bakal ang kamao ng boksingero.

4. Ikaw na bulaklak niring dilidili.

5. Ahas siya sa grupong iyan.

Personipikasyon o Pagtatao – Ginagamit ito

upang bigyang-buhay, pagtaglayin ng mga

katangiang pantao – talino, gawi, kilos ang mga

bagay na walang buhay sa pamamagitan ng mga

pananalitang nagsasaad ng kilos tulad ng

pandiwa, pandiwari, at pangngalang-diwa.

‘PERSONIFICATION’ sa Ingles.

Halimbawa:

1. Hinalikan ako ng malamig na hangin.

2. Ang mga bituin sa langit ay kumikindat sa

atin.

3. Nahiya ang buwan at nagkanlong sa ulap.

4. Sumasayaw ang mga dahon sa pag-ihip ng

hangin.

5. Nagtago ang buwan sa likod ng ulap.

Apostrope o Pagtawag – isang panawagan o

pakiusap sa isang bagay na tila ito ay isang tao.

Halimbawa:

1. O tukso! Layuan mo ako!

2. Kamatayan nasaan ka na? wakasan mo na ang

aking kapighatian.

3. Araw, sumikat ka na at tuyuin ang luhang dala

ng kapighatian.

4. Ulan, ulan kami’y lubayan na.

5. Oh, birheng kaibig-ibig ina naming nasa langit,

Liwanagin yaring isip, nang sa layon di malihi

Pag-uulit

Aliterasyon – Ang unang titik o unang pantig ay

pare-pareho.

Halimbawa:

1 Iniinganyo, inaakay, inaanod ang inang inapi ng

inyong inpong.

2 Mababakas sa mukha ng isang mabuting

mamamayan ang marubdob niyang pagtatangi sa

mahal niyang bayan

3 Palabiro na palaboy sa pamayanan kaya kilala

siya ng kanyang pamlya.

4 Minabuti ng magulang na mapagmahali siya

nang sagayon mahalin siya ng maraming

mamayan.

5 Kasing bait ng kalabaw ang

kanyang kapitbahay dahil sa siyay kinagigiliwan

ng lahat.

Anapora – Pag-uulit ng isang salitang nasa

unahan ng isang pahayag o ng isang sugnay.

Halimbawa:

Ang bagay ay gawa ng lahat,para sa lahat at

galling sa lahat .

Mas makapangyarihan ang pamahalaan

,kontrolado ng pamahalaan at dapat kang

sumunod sa pamahalaan.

Ang lahat ay may halaga,kahit anung liit nito

ay may halaga kaya pahalagahan natin kahit

kaunti man basta may halaga.

Anadiplosis – Paggamit ng salita sa unahan at

sa hulihan ng pahayag o sugnay.

Halimbawa:

Kamatayan ko man siyay aking puriin.

Puriin ko ng siyay angkinin;

Angkinin ko ng siyay mahalin,

Mahalin ko ng kami ay magsaya.

Kailangan kong gawin ng itoy baguhin

Baguhin koman ng itoy magisnan;

Magisnan ng lahat ng matalino,

Matalino ang mas nakakaalam.

Ang lahat na bagay ay siyasatin

Siyasatin ang pinakamahalagang sundin;

Sundin moman na walang gawiin,

Gawiin ang nakakapagpalinaw sa lahat.

Epipora – Pag-uulit naman ito ng isang salita sa

hulihan ng sunud-sunod na taludtod.

Halimbawa:

Ang bagay ay gawa ng lahat,para sa lahat at

galling sa lahat .

Mas makapangyarihan ang pamahalaan

,kontrolado ng pamahalaan at dapat kang

sumunod sa pamahalaan.

Ang lahat ay may halaga,kahit anung liit nito

ay may halaga kaya pahalagahan natin kahit

kaunti man basta may halaga.

Empanodos o Pabalik na Pag-uulit – Pag-uulit

nang pagbaliktad ng mga pahayag

Katapora – Paggamit ng isang salita na

kadalasang panghalip na tumutukoy sa isang

salita o parirala na binanggit sa hulihan.

Halimbawa:

Siya ang nanalo sa patimpalak, sapagkat pinag

handaan ito ni Daniel

Ang araw na iyon ay totoong maswerte sa akin.

Lunes din nang ako’y gawaran ng unang

gantimpala sa pag-awit

Pagmamalabis o Hayperbole – Ito ay

lagpalagpasang pagpapasidhi ng kalabisan o

kakulangan ng isang tao, bagay, pangyayari,

kaisipan, damdamin at iba pang katangian,

kalagayan o katayuan.

Halimbawa:

Gumuho ang mundo,uula ng apoy,maabot ang

langit.

Luluha ng dugo,maglabas ng pako,hihiga sa

pera

Masunugan ng palayan,bumaha ng pera

,maabo ang araw.

Panghihimig o Onomatopeya – ito ang paggamit

ng mga salitang kung ano ang tunog ay siyang

kahulugan. ONOMATOPOEIA sa Ingles.

Halimbawa:

Ang himig nitong ibon,agus nitong ilog ay

nagpapakita ng kayamanan sakagubatan.

Ang alimuyak na bulaklak,mayamang halaman

ay nakapagdulot ng katiwasayan.

Ang mabungad na pagsalamuha, galang na

pagbati ay nakagagaan ng loob.

Pag-uyam o Ironiya – Isang uri ng ironya na

ipinapahiwatig ang nais iparating sa huli.

Madalas itong nakakasakit ng damdamin.

Halimbawa:

Napakalinis sa ilog na yon walang isdang

nabubuhay.

Napakataas monaman kaya hindi mo naabot

ang nakalagay sa misa.

Napakalinaw ng mata mo bakit hindi mo yan

makikita.

Senekdoke o Pagpapalit-saklaw – isang bagay,

konsepto kaisipan, isang bahagi ng kabuuan ang

binabanggit.

Halimbawa:

Hangang mawasak mo ang aking puso.(puso-

damdamin)

Kahit sirain mo pa ang aking mga kamay.

(Kamay-pangarap)

Hanaggat matigas pa ang aking mga paa.

(paa-katawan)

Pagpapalit-tawag o Metonymy – Ito’y pagpapalit

ng katawagan ng mga bagay na magkakaugnay,

hindi sa kahambingan kundi sa mga kaugnayan.

Ang kahulugan ng meto ay “pagpapalit o

paghalili.”

Halimbawa:

1 Tumanggap siya ng mga palakpak (papuri) sa

kanyang tagumpay.

2 Ibinigay sa kanya ang korona (posisyon) ng

pagka-pangulo.

3 Ang panulat ay mas makapangyahiran kaysa sa

espada.

Paglilipat-wika o Transferred Epithet – tulad ng

pagbibigay-katauhan na pinasasabagay ang mga

katangiang pantao, na ginagamit ang pang-uri.

Halimbawa:

1 Ang ulilang silid ay naging masaya sa

pagdating ni Lucy.

2 Ang mapaglingkod na payong ay maingat na

tiniklop ni Eleanor.

3 Ang kahabag-habag na tuwalya ay dinala ng

agos.

4 Ang matapat na bentilador ay nagbigay-

ginhawa sa kanya nang kanyang buksan.

Balintuna – isang uri ng ironya na hindi

ipinapahiwatig ang nais sabihin sa huli.

Pasukdol o Klaymaks – pataas na paghahanay

ng mga salita o kaisipan ayon sa kahalagahan

nito mula sa pinakamababa patungo sa

pinakamataas na antas.

Halimbawa:

Nararamdaman na namin ang malamig na

simoy ng hangin,ingay ng mga nangangaroling

tuwing gabi,at makikita na ang mga

napakaliwanag na mga ilaw sa kalye na

nagsisimbulong malapit na ang pasko.

Biglang nawala ang liwanag na sikat ng araw,

dumilim ang kapaligiran,na nagsisimbulong

paparating na ang bagyo.

Biglang naliliwanagan,nabigyan ng pag-asa

ang madilim na kahapon sa isang nabiktimang

bagyong Ondoy

Antiklaymaks- paggamit ng mga inihanay na

pahayag ng damdamin kaisipan na may

maliwanag na impresyon ng pagbaba ng tindi ng

kahulugan o ng ideya.

Halimbawa:

1. Alaala nya tila lumayo, nawala at napawi.

2. Nakipaglaban hanggang sa nawalan ng pag-

asa.

3. Pagsisikap ng magulang napawi sa pariwarang

anak.

Pagtanggi o Litotes – gumagamit ng katagang

“hindi” na nagbabadya ng pagsalungat o di-

pagsang-ayon. Ito’y may himig na pagkukunwari,

isang kabaligtaran ng ibig sabihin.

Halimbawa:

1 Siya ay hindi isang kriminal.

2 Hindi niya magawang magsinungaling sa

panahon ng kagipitan.

3 Ang aking kapatid ay hindi isang taong walang

dangal.

Retorika na Tanong- hindi ito nag hihintay ng

kasagutan at hindi rin nagpapahayag ng pag-

aalinlangan.

Halimbawa:

1. May magulang bang nagtatakwil ng anak?

2. May kaligtasan pa kaya si Elisa?

3. Papawi pa ba ang sakit na kanyang

naramdaman?

Paralelismo . sa pamamagitan ng halos iisang

istruktura, itatag dito ang mga ideya sa isang

pahayag.

Halimbawa:

1. Pook na karaniwan ay may tanawin ng mga

damo at punongkahoy na ginagamit ng taong

bayan para pasyalan.(parke)

2. Kailangan natin ang bahay na tirahan, ang

damit na kasuotan at ang pagkaing panlaman ng

tiyan.

3. Maging mapanglaw, matamlay, ang kanyang

nararamdaman. (malungkot)

Eupemismo. pagpapalit ng salitang mas

magandang pakinggan kaysa sa salitang

masyadong matalim, bulgar o bastos.

Halimbawa:

1. Kailangan nating bawasan ang mga

empleyado. (Tanggalin sa trabaho)

2. Malakas lumamon si NJ. (Malakas kumain)

3. Papawi pa ang sakit ng kanyang naramdaman